Ouderen en professionals in gesprek over armoede

Armoede kan levensbepalend zijn, van opgroeien in armoede tot een onzeker werkend leven met nauwelijks financiële buffers tot een kwetsbare oude dag. Bij ouderen is er vaker sprake van de zogenaamde ‘stille’ armoede, die niet altijd wordt gezien of gesignaleerd. De overheid biedt vaak slechts tijdelijke oplossingen voor één probleem. Maar mensen die in armoede leven, zijn permanent vatbaar voor tegenslag. Het zet hun gezondheid en welzijn onder druk. Samen met professionals, ouderen en ervaringsdeskundigen is Platform Pouwer in de problematiek gedoken, en zijn er oplossingen verkend om de cirkel te doorbreken. Wat vraagt dit bijvoorbeeld van de toegang tot zorg en hulp, de problemen rond wonen en (energie)schulden, en welke kansen bieden vormen van sociale preventie?

Opgeleide ervaringsdeskundige Annemaria Evers vertelde haar verhaal. Dat was er eentje waarvan de aanwezigen stil werden. Annemaria is opgegroeid in armoede, zowel financieel als emotioneel. Na vele ups en downs heeft zij voor zichzelf en haar kinderen het tij weten te keren. Als opgeleide ervaringsdeskundige van Sterk uit Armoede (mede mogelijk gemaakt door Kans voor de Veenkoloniën) verspreidt zij haar verhaal, en maakt ze mensen bewust van de stigma's rondom armoede. "Armoede is zoveel meer dan alleen het hebben van schulden. Er zijn patronen die doorbroken moeten worden." Armoede ligt niet aan jezelf, maakt Annemaria duidelijk. "Niemand kiest ervoor om in armoede op te groeien." Annemaria zet met haar werk voor Sterk uit Armoede mensen die in armoede leven in hun kracht. Ondersteuning bieden terwijl mensen zelf de regie houden, is hierbij erg belangrijk. "Alles wat je voor mij doet, zonder mij, doe je tegen mij."

Natuurlijk zijn er veel regelingen die mensen in armoede ondersteunen, maar deze vergen veel inzet om te krijgen. Dat is iets waar mensen in armoede lang niet altijd de kracht voor hebben. Ook kan er sprake zijn van trots of schaamte, waardoor mensen geen aanspraak maken op beschikbare vergoedingen.

Stadjerspas
De Stadjerspas is zo'n regeling die als hulpmiddel kan dienen voor Groningers met een laag inkomen. Elke gemeente heeft zo'n soort beleid, en in de gemeente Groningen heet het een Stadjerspas. In tegenstelling tot veel andere regelingen is de Stadjerspas makkelijk aan te vragen, en op basis van vertrouwen. Alle Stadjers met een laag inkomen; alleenstaanden, gezinnen, ouderen, kunnen aanspraak maken op deze pas. Hiermee kunnen mensen met korting of soms zelfs gratis naar het zwembad, gebruik maken van de Bibliotheek, en bij winkel terecht. Een hele mooie manier waarop mensen met weinig geld meer toegang hebben tot zaken waar zij anders geen geld voor hebben!

Aanpak gemeente Groningen
Naast de Stadjerspas heeft de gemeente Groningen meer oog voor armoedebeleid. Zij gaan voor een toekomst met perspectief, en focussen op de bestaanszekerheid van alle inwoners. In het huidige coalitieakkoord is aandacht voor ouderen in armoede. Daarnaast inzet van ervaringsdeskundigen steeds vanzelfsprekender. De beleidsmedewerkers leren veel van de ervaringsdeskundigen die ingezet worden in de gemeente.

Nijestee
De woningbouwcorporatie Nijestee biedt 14.000 sociale huurwoningen aan voor mensen met een lager inkomen of mensen die hulp nodig hebben bij zelfstandig wonen. Onlangs hebben zij een nieuwe visie op incassobeleid ingevoerd: schuld, maar niet schuldig. Deze aanpak, met een flexibele manier van benaderen en een intelligent aanmaningssysteem maakt dat er voor de medewerkers meer ruimte is voor persoonlijk contact met de huurder. Hierdoor biedt Nijestee ruimte aan de mensen die het nodig hebben, en worden ernstige schulden en uithuiszettingen voorkomen. Nijestee ziet niet veel ouderen met een betalingsachterstand, ondanks dat er wel veel ouderen in armoede leven. De oorzaak hiervoor is nog onbekend, maar de deelnemers hebben wel een vermoeden.

Taboe
Er rust voor veel ouderen namelijk nog steeds een taboe op armoede en het vragen van hulp. Dat is iets waar Bert Kolk, actieve oudere bij Platform Pouwer en bij Humanitas Midden-Groningen, tegen aanloopt. Hij heeft in Midden-Groningen een speciale manier gevonden om ouderen zover te krijgen dat ze zich melden wanneer er hulp nodig is. Huis aan huis brengen vrijwilligers speciale flyers rond waarin armoede aangekaart wordt. De drempel wordt lager gemaakt door bijvoorbeeld oudere vrijwilligers in te zetten. Hiermee hopen ze in Midden-Groningen dat iedereen de hulp krijgt die nodig is!

Het was duidelijk dat de deelnemers allen gepassioneerd zijn over dit onderwerp. Tijdens de Regiotafel was er veel interactie, en naderhand werden er nog contactgegevens en informatie uitgewisseld. Wat Platform Pouwer betreft een Regiotafel en onderwerp die voor herhaling vatbaar zijn!